wypowiedzenie umowy nie przysługuje? zrzeczenie się prawa do wypowiedzenia
Zlecenie jest jedną z częściej zawieranych umów. Często korzystamy z rożnego rodzaju usług, a te są wprost umowami zlecenia lub pozostają do nich na tyle podobne, że stosowane są do nich przepisy o umowie zlecenia. Przykładem może być np. karnet na siłownię, basen, uniwersytety, licea, przedszkola itp.
Przedsiębiorcy, chcąc zapewnić sobie pewną stałość przychodów i pewność na dłuższy okres niż następny miesiąc, często ograniczają prawo do wypowiedzenia umowy, a nawet ,co już jest sprzeczne z prawem, odmawiają bez żadnej podstawy przyjęcia oświadczenia o wypowiedzeniu.
Wypowiedzenie jest jednostronną czynnością kształtującą. Co to oznacza? Oznacza to tyle, że pozwala na jednostronne zakończenie wiążącego strony stosunku prawnego. Protesty, sprzeciwy i odmowy przyjęcia nie wpływają na skuteczność wypowiedzenia, a to skuteczne jest z chwilą, gdy oświadczenie o wypowiedzeniu do drugiej strony dotarło. W tym wypadku dobrym rozwiązaniem jest potwierdzenie odbioru.
Uwaga! Dla skuteczności wypowiedzenia w niektórych wypadkach może być konieczne dochowanie formy pisemnej – czyli papier i własnoręczny podpis.
Uwaga!! Umowa może wprowadzać okresy wypowiedzenia – czas jaki musi opłynąć od złożenia oświadczenia do zaprzestania istnienia stosunku prawnego. Terminy te określane są różnie, przy czym jeśli chodzi o kontakty z konsumentem, zbyt długi okres wypowiedzenia będzie naruszał jego prawa. Przy czym należy poczynić zastrzeżenie, o czym później, że terminy te powinny być zastrzegane osobno dla przypadków określanych jako ważne przyczyny.
Zapisy umów w przedmiocie wyłączenia prawa do wypowiedzenia przybierają różną formę i treść. Może to być np.
wyłączenie prawa do wypowiedzenia przez jakiś określony czas:
od podpisania umowy (strona nie może wypowiedzieć umowy przez okres 3 miesięcy od dnia podpisania);
pozostałego do zakończenia obowiązywania umowy (prawo wypowiedzenia umowy nie przysługuje, jeżeli do końca trwania umowy pozostał okres krótszy niż…)
oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do korzystania z umowy,
określenie jedynych przypadków, w których umowa może zostać wypowiedziana.
Art. 746 § 3 k.c. przewiduje, że nie można zrzec się prawa do wypowiedzenia z ważnych powodów. To w skrócie oznacza, że żadne w powyżej wymienionych ograniczeń nie dotyczy przypadków, gdy wypowiadamy umowę zlecenia z ważnego powodu. Dotyczy to także wypadków, gdy treść umowy przewidywałaby zrzeczenie się tego prawa – jako sprzeczny z powołanym przepisem zapis taki byłby nieważny i co za tym idzie, nie stałby na przeszkodzie dla skuteczności oświadczenia o wypowiedzeniu.
Dlatego nie dajmy się naciągać, jeżeli mamy ważny powód, możemy umowę wypowiedzieć, najlepiej listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenia drugiej strony pozostają nieistotne dla skuteczności prawnej wypowiedzenia.
Zdarza się, że nieuczciwi przedsiębiorcy mogą próbować, mimo rozwiązania umowy, naliczać jakieś opłaty, koszty i grozić sprawami sądowymi. W tym jednak przypadku, musieliby wykazać, że:
a) nie dostali w ogóle wypowiedzenia,
b) nie mieli państwo ważnego powodu do wypowiedzenia umowy. -Przy czym należy im się co najwyżej odszkodowanie, a nie opłaty.
Co w takim razie jest ważnym powodem? Cóż, jest to określenie niedookreślone co do przyczyn i co do uznania danej przyczyny jako ważną, więc decyzja może należeć do sędziego. Praktyka wyznaczyła jednak pewne kierunki interpretacji. Do ważnych powodów zalicza się zmiany sytuacji życiowej, gospodarczej, zmiana przepisów, zmiany ekonomiczne, a nawet nieporozumienie między stronami. Należy jednak zaznaczyć, że chodzi o przypadki, gdy te zmiany, nieporozumienia istotnie wpływają na umowę, jej wykonywanie.
Do ważnych powodów należy też zaliczyć utratę zaufania do zleceniobiorcy. Oczywiście musimy mieć uzasadnione wątpliwości co do uczciwości, posiadanych przez niego umiejętności, czy staranności wykonywania zleceń. Można tutaj także „podciągnąć” brak informacji ze strony zleceniobiorcy jak sprawy zlecone się rozwijają.
Skoro już wiemy, że możemy praktycznie zawsze wypowiedzieć umowę zlecenia z ważnych powodów, to wrócimy na chwilę do tych okresów wypowiedzenia. Zwykle jest jeden ogólny zapis ustanawiający okres wypowiedzenia (jeden miesiąc lub trzy miesiące). Przyjmuje się, jeśli nic innego nie wynika z treści umowy, że okres ten dotyczy tylko „zwykłego” wypowiedzenia, gdy nie ma ważnych powodów. Wtedy wypowiedzenie z ważnych powodów będzie miało skutek natychmiastowy.
To chyba na tyle w kwestii „nie przyjmują wypowiedzenia”, „odmawiają uwzględnienia”, ogranicza prawo do wypowiedzenia i „nie można wypowiedzieć umowy”.